Depresja nie zawsze sprawia, że osoba nią dotknięta natychmiast szuka pomocy. Często osoby cierpiące na tę chorobę napotykają wiele barier – brak zaufania, wstyd, lęk przed otwarciem się na innych, a nawet utratę nadziei. Niestety, depresja rzadko mija sama, bez podjęcia jakichkolwiek działań. Skuteczna walka z tym schorzeniem wymaga zaangażowania, a choć z perspektywy osoby cierpiącej sytuacja może wydawać się beznadziejna, istnieje wiele aspektów, które mogą pomóc w radzeniu sobie z depresją.

W tym artykule omówimy mniej oczywiste przyczyny depresji oraz produkty żywnościowe, które mogą wspierać jej terapię.

Nieoczywiste przyczyny depresji

W powszechnym rozumieniu depresja często kojarzy się z przykrymi doświadczeniami, traumą czy dramatycznymi wydarzeniami. Jednak rzeczywistość jest bardziej skomplikowana. Depresja nie zawsze wynika z negatywnych przeżyć – czasami pojawia się w życiu osób, którym pozornie niczego nie brakuje.

Czy zdarzyło ci się myśleć: „Masz kochającą rodzinę, stabilne życie, dlaczego więc jesteś smutny?” Prawda jest taka, że depresja może dotknąć nawet tych, którzy nie doświadczyli wyraźnych traum. To sprawia, że osoby te mogą czuć się jeszcze bardziej wyalienowane, ponieważ ich otoczenie nie rozumie przyczyn ich złego samopoczucia.

Przyczyny depresji często są głęboko zakorzenione w biochemii organizmu, niezależnie od zewnętrznych warunków życia. Jakie czynniki mogą ją wywoływać?

Biochemiczne przyczyny depresji

Zaburzenia równowagi biochemicznej organizmu często są pomijane jako potencjalne źródła depresji. Wśród nich znajdują się:

• Niedobory żywieniowe: Brak kluczowych składników odżywczych, takich jak witaminy z grupy B, żelazo czy magnez, może zakłócać funkcjonowanie mózgu i wpływać na regulację nastroju.
• Dysfunkcje hormonalne: Zaburzenia hormonalne, szczególnie te związane z tarczycą lub poziomem kortyzolu, są silnie powiązane z występowaniem depresji.
• Przewlekły stan zapalny: Przewlekły stan zapalny w organizmie może zakłócać działanie neuroprzekaźników i wywoływać depresję. Badania pokazują, że u osób z depresją często występują wyższe wskaźniki markerów zapalnych, takich jak CRP.
• Przewlekły stres: Stres nie musi mieć wyłącznie charakteru psychicznego. Stres metaboliczny, spowodowany np. nieprawidłową dietą, brakiem snu czy przewlekłym zmęczeniem, również może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne.

W przypadku depresji wynikającej z przyczyn biochemicznych, same leki antydepresyjne mogą nie być wystarczające. Kluczem do poprawy samopoczucia jest zrozumienie biochemii organizmu i wprowadzenie zmian wspierających zdrowie psychiczne.

Leki antydepresyjne – czy są jedynym rozwiązaniem?

Leki antydepresyjne, szczególnie SSRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny), pomagają łagodzić objawy depresji poprzez zwiększenie dostępności serotoniny w mózgu. Nie rozwiązują one jednak problemu u źródła.

Badania pokazują, że około 50% pacjentów przyjmujących antydepresanty nie doświadcza znaczącej poprawy stanu zdrowia. Dlatego nie powinno się traktować antydepresantów jako jedynej formy leczenia.

Leczenie depresji powinno być holistyczne i obejmować nie tylko farmakoterapię, ale również psychoterapię, odpowiednią dietę, suplementację oraz zmiany stylu życia.

5 produktów, które wspierają zdrowie psychiczne

1. Witamina B6
   Witamina B6 odgrywa kluczową rolę w produkcji serotoniny, neuroprzekaźnika regulującego nastrój. Badania wykazują, że osoby cierpiące na depresję mają często niższe poziomy aktywnej witaminy B6 w organizmie. Suplementacja witaminą B6, szczególnie w formie pirydoksalo-5-fosforanu (P5P), może wspierać zdrowie psychiczne i poprawić samopoczucie.
2. Żelazo
   Niedobór żelaza jest powiązany z obniżeniem produkcji serotoniny, dopaminy i noradrenaliny, co bezpośrednio wpływa na nastrój. Kobiety są szczególnie narażone na niedobory żelaza z powodu miesiączkowania, które prowadzi do regularnej utraty krwi, a tym samym zmniejszenia zapasów żelaza w organizmie. Ponadto, ciąża i karmienie piersią zwiększają zapotrzebowanie na ten pierwiastek, co dodatkowo zwiększa ryzyko niedoborów. Warto regularnie monitorować poziom ferrytyny i żelaza we krwi oraz wprowadzać do diety produkty bogate w żelazo, takie jak czerwone mięso, szpinak czy jaja.
3. Białko i aminokwasy
   Aminokwasy, takie jak tryptofan i fenyloalanina, są niezbędne do produkcji kluczowych neuroprzekaźników – serotoniny, dopaminy i noradrenaliny. Niedostateczne spożycie białka może zakłócać syntezę tych substancji. Dieta bogata w białko pochodzące z różnych źródeł – mięsa, ryb, jaj oraz roślin – wspiera prawidłowe funkcjonowanie mózgu i zdrowie psychiczne.
4. Owoce i warzywa
   Regularne spożywanie owoców i warzyw, bogatych w przeciwutleniacze, witaminy i minerały, jest kluczowe dla zdrowia mózgu. Badania pokazują, że osoby, które spożywają więcej owoców i warzyw, mają niższe ryzyko rozwoju depresji. Warto dążyć do spożycia przynajmniej 400 g owoców i warzyw dziennie.
5. Aktywność fizyczna
   Mimo że nie jest to produkt żywnościowy, regularna aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych elementów w walce z depresją. Ćwiczenia podnoszą poziom endorfin oraz poprawiają funkcjonowanie mózgu. Warto inwestować w sprzęt sportowy, który ułatwi regularne ćwiczenia – hantle, maty do jogi czy rowery stacjonarne.

Podsumowanie

Depresja nie zawsze wynika z trudnych doświadczeń. Często jej przyczyny tkwią w biochemii organizmu i mogą być skutecznie zidentyfikowane poprzez badania krwi oraz szczegółową diagnostykę. Zmiany w diecie, suplementacji oraz codziennych nawykach mogą znacząco wpłynąć na poprawę samopoczucia. Ważne jest holistyczne podejście do zdrowia psychicznego – nie tylko terapia farmakologiczna, ale również dieta, aktywność fizyczna i zdrowy styl życia mogą wspierać leczenie depresji.

Źródła:
Hvas AM, Juul S, Bech P, Nexø E. „Vitamin B6 level is associated with symptoms of depression.” Psychother Psychosom. 2004;73(6):340-343.
Berthou C, Iliou JP, Barba D. „Iron, neuro-bioavailability and depression.” EJHaem. 2021;3(1):263-275.
Pariante CM. „Depression, stress and the adrenal axis.” J Neuroendocrinol. 2003;15(8):811-812.
Dantzer R, O’Connor JC, Freund GG, Johnson RW, Kelley KW. „From inflammation to sickness and depression: when the immune system subjugates the brain.” Nat Rev Neurosci. 2008 Jan;9(1).