Wybór odpowiedniego rodzaju terapii to kluczowy krok w procesie poszukiwania pomocy psychologicznej. Istnieje wiele nurtów terapeutycznych, a każdy z nich opiera się na innych założeniach i metodach pracy. Decyzja, który rodzaj terapii wybrać, może zależeć od indywidualnych potrzeb, problemów, z jakimi się zmagasz, oraz preferowanego stylu pracy terapeuty. Wielu terapeutów łączy różne techniki, ale zazwyczaj jeden nurt jest dominujący.

Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze nurty terapeutyczne, aby pomóc Ci zrozumieć ich podstawowe założenia i wybrać najlepszą opcję dla siebie.

Podział terapii psychologicznych

Rozwiązywanie problemów związanych z dobrostanem psychicznym może przebiegać na wiele różnych sposobów. Podczas pierwszego spotkania z psychologiem lub psychoterapeutą najprawdopodobniej uzyskasz poradę dotyczącą rodzaju pomocy, który będzie dla Ciebie najbardziej odpowiedni. Każdy nurt terapeutyczny charakteryzuje się innymi metodami pracy, dlatego ważne jest, aby rozumieć, czego można się spodziewać.

Podejście poznawczo-behawioralne (CBT)

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) opiera się na założeniu, że nasze myśli, emocje i zachowania są ze sobą powiązane. Zmieniając myślenie o danej sytuacji, możemy wpłynąć na nasze uczucia i reakcje. CBT pomaga pacjentom zidentyfikować negatywne myśli i przekonania, które mogą prowadzić do lęku, depresji czy innych problemów, a następnie weryfikować je z rzeczywistością.

Terapia ma jasną strukturę: cele są wyraźnie określone, pacjent otrzymuje zadania domowe (np. próbowanie nowych zachowań), a sesje są regularnie podsumowywane. CBT jest często krótkoterminowa i szczególnie skuteczna w leczeniu depresji, zaburzeń lękowych i OCD. Pacjenci zyskują narzędzia, które mogą stosować w codziennym życiu.

Czytaj więcej o: terapia poznawczo-behawioralna (CBT)

Podejście psychodynamiczne

Terapia psychodynamiczna zakłada, że problemy pacjenta wynikają z nieuświadomionych konfliktów wewnętrznych. Celem terapii jest uświadomienie tych nieświadomych procesów, które wpływają na obecne trudności emocjonalne. Terapeuta zadaje pytania, dzieli się obserwacjami i stawia hipotezy, podczas gdy pacjent otwarcie dzieli się swoimi przemyśleniami i przeżyciami. Ważną częścią terapii jest analiza relacji z rodzicami oraz wydarzeń z dzieciństwa.

Terapia psychodynamiczna jest długoterminowa i wymaga głębokiej refleksji nad przyczynami problemów. Jej celem jest zmiana struktury osobowości, aby zapobiec nawrotom problemów w przyszłości. Zalecana jest m.in. dla pacjentów z zaburzeniami osobowości i zaburzeniami odżywiania.

Czytaj więcej o: terapia psychodynamiczna

Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach skupia się na szybkim osiągnięciu postępów, często widocznych już po pierwszej sesji. Terapeuta koncentruje się na tym, co dla pacjenta jest najważniejsze w danym momencie, bez analizy przyczyn problemów. Głównym celem jest wzmocnienie wiary pacjenta w siebie i dostarczenie narzędzi do radzenia sobie z konkretnymi sytuacjami.

Jest to terapia polecana osobom w kryzysie, takim jak utrata pracy, śmierć bliskiej osoby, a także osobom zmagającym się z uzależnieniami i problemami wychowawczymi.

Podejście integracyjne

Terapia integracyjna łączy elementy różnych podejść terapeutycznych, takich jak psychoterapia psychodynamiczna, poznawczo-behawioralna, systemowa i humanistyczna. Terapeuta dostosowuje techniki i metody pracy do indywidualnych potrzeb pacjenta, co sprawia, że jest to elastyczna forma terapii.

Podejście integracyjne jest szczególnie polecane osobom zmagającym się z zaburzeniami psychicznymi, zaburzeniami osobowości, a także tym, którzy mają trudności w relacjach interpersonalnych.

Podejście Gestalt

Terapia Gestalt skupia się na tym, aby pacjent lepiej poznał siebie, zrozumiał swoje potrzeby i zaczął świadomie kształtować swoje życie zgodnie z własnymi oczekiwaniami. W trakcie terapii pacjent odpowiada na pytania dotyczące tego, kim jest, czego pragnie i jakie metody może zastosować, aby to osiągnąć. Celem terapii jest przywrócenie pacjentowi poczucia sprawczości i wiary w możliwość realnej zmiany.

Jest to zazwyczaj terapia krótkoterminowa, w której pacjent wykonuje zadania wyznaczane przez terapeutę, wspierające proces terapii. Polecana jest zarówno osobom ze zdiagnozowanymi zaburzeniami, jak i tym, którzy chcą skupić się na rozwoju osobistym lub zmianie swojego podejścia do otaczającej rzeczywistości.

Podejście systemowe

Terapia systemowa opiera się na założeniu, że problemy w rodzinie wynikają z wzajemnych interakcji między jej członkami, a nie z winy jednej osoby. Trudności pojawiają się na poziomie komunikacji i ustalania granic. W tym podejściu rodzina jest traktowana jako system, w którym każdy członek ma wpływ na pozostałych.

Terapia systemowa jest polecana parom z problemami, rodzicom mającym trudności w komunikacji z dziećmi oraz rodzinom w kryzysie. W sesjach zazwyczaj biorą udział wszyscy członkowie rodziny zaangażowani w dany problem, co pomaga w zrozumieniu wzajemnych relacji i znalezieniu rozwiązań.

Jak wybrać terapię dla siebie?

Wybór odpowiedniego rodzaju terapii zależy od tego, co chcesz osiągnąć i w jaki sposób chcesz pracować nad swoimi problemami. Zadaj sobie kilka pytań:

• Czy problem dotyczy tylko Ciebie, czy może także innych osób (np. partnera, rodziny)?
• Czy preferujesz aktywną wymianę myśli, gdzie możesz mówić, czy może wolisz słuchać i otrzymywać więcej wskazówek od terapeuty?
• Czy zależy Ci na szybkim rozwiązaniu konkretnego problemu, czy na głębszej analizie i zrozumieniu swoich długotrwałych trudności?

Warto również pamiętać, że psycholog lub psychiatra mogą zasugerować rodzaj terapii, który najlepiej odpowiada Twoim potrzebom po wstępnej konsultacji. Kluczowe jest jednak, aby nie bać się rozmawiać otwarcie z terapeutą i zaufać mu. Efektywność terapii w dużej mierze zależy od szczerej współpracy i gotowości do pracy nad sobą.

Otwartość i zaufanie w relacji z terapeutą są fundamentem sukcesu terapii – to one pozwalają osiągnąć oczekiwane rezultaty i poprawić jakość życia.